‘Waar heb je het geld voor een auto vandaan?’ vroeg Derek, zonder omhaal. ‘Vorige week belde je ons nog op en smeekte je om hulp met je medicijnen.’
‘Was ik aan het bedelen?’ vroeg ik, terwijl ik mijn hoofd schuin hield, oprecht nieuwsgierig naar zijn vertekende geschiedenis. ‘Ik dacht dat ik mijn kinderen om hulp vroeg. Wat naïef van me.’
‘Speel geen spelletjes, mam,’ snauwde Ashley. ‘Hoeveel kostte die auto? Twintigduizend? Vijfentwintig? Waar kwam dat geld vandaan?’
Ik nestelde me in mijn favoriete fauteuil, die mijn man voor onze twintigste huwelijksverjaardag had gekocht. Ik streek mijn rok glad. « Nou, ik heb besloten om deze maand geen hartmedicatie te kopen. Blijkbaar zijn auto’s voor lieve kleinzonen belangrijker dan mijn hart gezond te houden. »
Ashley hapte naar adem en greep theatraal naar haar borst. « Mam, dat is waanzinnig! Je kunt toch niet stoppen met je medicijnen! »
‘O,’ zei ik, mijn stem druipend van zoete ondeugendheid. ‘Nu maak je je zorgen om mijn gezondheid. Wat attent.’
Derek stopte met ijsberen. Hij streek met zijn hand door zijn dunner wordende haar. ‘Dit is waanzinnig. Jake! Kom hier!’
Mijn kleinzoon verscheen in de deuropening, nog steeds stralend, terwijl hij zijn handen afveegde aan een doek. Op twintigjarige leeftijd had hij de donkere ogen van zijn moeder, maar ze waren gevuld met een vriendelijkheid die zij lang geleden was kwijtgeraakt.
‘Jake, je kunt deze auto niet aannemen,’ zei Derek met een autoritaire stem. ‘Je oma is duidelijk niet goed bij haar hoofd. Ze is gestopt met haar medicijnen om een auto voor je te kunnen kopen. Dat is geen liefde. Dat is… geestelijk verval.’
‘Oom Derek, waar heb je het over?’ Jake keek verward. ‘Het gaat goed met oma. We zijn tot middernacht opgebleven om over de universiteit en de economie te praten. Ze is slimmer dan wij allemaal bij elkaar.’
‘Zoon, je oma belde ons vorige week nog op om geld te smeken,’ zei Ashley met een schelle stem. ‘En nu heeft ze ineens vijfentwintigduizend euro voor een auto? Dat klopt niet.’
Jakes gezichtsuitdrukking veranderde. Hij was een slimme jongen – een beurs voor Ohio State, waar hij bedrijfskunde studeerde. Ik zag hoe hij de puzzelstukjes in elkaar paste. Hij keek naar zijn moeder, toen naar zijn oom, en een schaduw van begrip verscheen in zijn ogen.
‘Je hebt ze gebeld om hulp te vragen?’ vroeg hij me zachtjes.
‘Ja,’ antwoordde ik. ‘Ik heb ze verteld dat ik hulp nodig had met de kosten van mijn medicijnen.’
“En wat zeiden ze?”
Derek en Ashley vonden het patroon van het tapijt plotseling fascinerend. De stilte duurde voort, dik en verstikkend.
‘Ze zeiden nee, hè?’ Jakes stem verhief zich. ‘Mijn eigen moeder en oom weigerden je te helpen met de medicijnen die je nodig hebt om in leven te blijven?’
‘Nou Jake, zo simpel is het niet—’ begon Derek.
‘Maar toen ik mijn hulp aanbood,’ onderbrak Jake me, terwijl hij zich vol verbazing naar me omdraaide, ‘kocht je me in plaats daarvan een auto.’ Hij zweeg even, zijn ogen wijd opengesperd. ‘Dit hele gebeuren… het was een test, hè, oma?’
Slimme jongen.
‘Een test?’ Ashley’s stem bereikte een toonhoogte die de honden in de buurt waarschijnlijk pijn deed. ‘Meen je me nou serieus dat dit allemaal een uitgekiend plan was?’
Ik keek naar de vrouw die ik gebaard had. « Sluiting is zo’n lelijk woord, Ashley. Ik zie het liever als een karakterbeoordeling . »
« Dit is manipulatie! » riep Derek, zijn gezicht rood wordend. « Pure en simpele manipulatie! »
‘Is het manipulatie als iemand zijn ware aard laat zien?’ vroeg ik kalm. ‘Ik deed een simpel verzoek om hulp. Jake bood alles wat hij had. Jij, Derek, gaf me een preek over ‘faciliterend gedrag’ en blokkeerde mijn nummer. Ashley zei dat het haar probleem niet was. Dat waren jouw keuzes. Ik schetste alleen de situatie.’
« We hadden gegronde zorgen! » protesteerde Derek. « Jullie hebben het financieel moeilijk! »
‘Heb ik dat?’ Ik stond op, mijn knieën kraakten een beetje, en liep naar mijn bureau. Ik pakte een manillamap die ik speciaal voor dit moment had klaargelegd.
‘Laten we het over financiën hebben. Derek, weet je nog die motor die je twee jaar geleden kocht? Die je je eigenlijk niet kon veroorloven? Wie heeft in het geheim je creditcardschuld afbetaald zodat je een lening kon krijgen?’
Dereks gezicht werd bleek.
‘En Ashley,’ zei ik tegen haar. ‘Dat ‘wellness-retraite’ op Bali na je scheiding. Wie denk je dat je huur heeft betaald voor drie maanden terwijl je ‘jezelf aan het terugvinden’ was?’
‘Hoe wist je dat—’ begon Ashley, maar stopte toen.
‘Ik weet er alles van,’ zei ik, mijn stem verhardend. ‘Elke noodlening die je nooit hebt terugbetaald. Elke gunst die je bent vergeten te erkennen. Elke keer dat je mijn hulp als vanzelfsprekend beschouwde terwijl je plannen maakte voor wat je zou erven als ik er niet meer ben.’
Ik ging weer zitten. ‘Dacht je nou echt dat ik de rest van mijn leven door mijn eigen kinderen als een handige geldautomaat zou worden behandeld?’
‘Jullie hebben geld van oma gestolen terwijl jullie bij mij klaagden over jullie financiële problemen?’ vroeg Jake, terwijl hij zijn moeder vol afschuw aankeek. ‘Jullie zeiden dat we mijn schoolboeken niet konden betalen!’
‘Dat is anders!’ riep Ashley. ‘Wij zijn volwassenen met verantwoordelijkheden!’
‘Ik ben een student met een bijbaantje,’ antwoordde Jake fel. ‘En mijn oma heeft me geleerd hoe belangrijk het is om hard te werken voor wat je wilt.’
‘En nu?’ sneerde Derek, zich realiserend dat hij het morele gelijk had verloren. ‘Je verbreekt de banden met ons? Kies je voor Jake in plaats van voor je eigen kinderen?’
‘Ik kies voor vriendelijkheid in plaats van een gevoel van recht,’ corrigeerde ik. ‘Jake heeft me nog nooit om iets gevraagd. Maar toen ik hulp nodig had, bood hij alles aan. Jullie twee hebben van alles gevraagd en niets gegeven.’
‘Oma,’ zei Jake zachtjes, ‘mag ik u iets vragen?’
“Natuurlijk, schat.”
“Hoe rijk bent u eigenlijk?”
Ik glimlachte. Het was tijd voor fase twee.
‘Jake, wat zou je zeggen als ik je vertelde dat je lieve oude oma drie weken geleden de loterij heeft gewonnen?’
Het werd doodstil in de kamer. Je kon het tikken van de staande klok in de gang horen.
Derek snoof. « Mam, meen je dat nou? Hoeveel? Een kraslot? Vijfduizend? »
“Probeer het opnieuw.”
Ik liep naar de koelkast en pakte het kaartje. Het hing daar al eenentwintig dagen, onschuldig en krachtig. Ik gaf het aan Jake.
“Lees de cijfers, schatje.”
Jake keek naar het ticket. Toen pakte hij zijn telefoon. Zijn duim bewoog razendsnel. Daarna keek hij weer naar het ticket. Alle kleur verdween uit zijn gezicht.
‘Oma… dit is… dit is het winnende lot voor de Mega Millions-jackpot.’ Hij keek op, zijn ogen wijd opengesperd. ‘ 333 miljoen dollar. ‘
Derek greep naar het kaartje, maar Jake trok het terug en stopte het in zijn zak.
« Laat me dat eens zien! » schreeuwde Ashley.
‘Het ticket is nu slechts een souvenir,’ zei ik kalm. ‘Het geld is al opgeëist. Het staat momenteel in een gediversifieerde beleggingsportefeuille en beleggingsfondsen.’
Ik zag hoe het besef hen als een mokerslag trof. Dereks mond ging open en dicht als een vis op het droge. Ashley zag eruit alsof ze flauw zou vallen.
‘Tweehonderd miljoen,’ fluisterde Derek. ‘Na aftrek van belastingen.’
« Met een marge van een paar miljoen aan beleggingsrendement deze week, » voegde ik eraan toe. « De markt is me zeer gunstig gezind geweest. »
‘Mam,’ stamelde Ashley, terwijl de tranen plotseling in haar ogen opwelden. ‘Ik… wij hadden geen idee! Als we het hadden geweten—’
‘Als je had geweten dat ik rijk was, had je me dan geholpen?’ vulde ik haar aan. ‘Ashley, hoor je jezelf wel? Je zou je moeder alleen hebben geholpen als je had geweten dat er een beloning aan verbonden was.’
“Dat bedoelde ik niet!”
‘Is het niet zo?’ Ik draaide me naar Derek. ‘Zoon, als ik nog steeds van mijn AOW-uitkering zou leven en die hartmedicatie echt nodig had, zou je me dan nu helpen?’
Derek aarzelde even, maar hij was er wel degelijk. En dat was genoeg.
‘Ik begrijp het,’ zei ik. ‘Nou, ik denk dat dit gesprek verhelderend is geweest.’
‘Oma, ik kan deze auto niet aannemen,’ zei Jake met trillende stem. ‘Niet als… ik bedoel, dit is te veel.’
‘Jake, je hebt me je hele spaargeld aangeboden,’ zei ik, terwijl ik mijn hand uitstreek om hem vast te pakken. ‘Die auto is geen liefdadigheid. Het is een bedankje. En geloof me, vergeleken met wat ik nu heb, is het kleingeld.’
‘Mam, alsjeblieft,’ zei Derek, met een trillende stem. ‘We kunnen dit samen oplossen. We zijn familie.’
‘Familie?’ Ik lachte scherp en bitter. ‘Laat me je eens laten zien wat ‘familie’ heeft uitgespookt.’
Ik liep weer naar mijn bureau en pakte een dikke, zwarte map. ‘Wil je weten wat ik heb gedaan in de drie weken dat ik wachtte om het geld op te eisen? Ik heb een privédetective ingehuurd. Een man genaamd meneer Henderson.’
Ashley werd lijkbleek.
‘Ik wilde precies weten hoe mijn ‘moeilijke’ kinderen hun geld uitgaven.’ Ik opende de map. ‘Derek, je motorlening is zeshonderd dollar per maand. Ashley, je spabezoeken zijn gemiddeld vierhonderd dollar. Samen hebben jullie vorige maand alleen al tweeduizend dollar aan restaurants uitgegeven.’
‘Jij… jij hebt ons laten onderzoeken?’ fluisterde Derek.
‘Kijk, als je tweehonderd miljoen dollar waard bent, moet je je bezittingen beschermen,’ zei ik koeltjes. ‘Maar meneer Henderson vond iets anders. Iets veel interessanters.’
Ik sloeg een bladzijde om. « Hij heeft jullie gesprekken over mijn nalatenschap gevonden. Blijkbaar, Derek, heb je mensen bij de bank verteld dat ik dementie aan het ontwikkelen ben . »
Jake draaide zich abrupt om naar zijn oom. « Oom Derek, zeg me dat dat niet waar is. »
Derek staarde naar de vloer.
‘Hij heeft de basis gelegd om mijn geestelijke gezondheid aan te vechten,’ legde ik aan Jake uit. ‘En Ashley? Jij hebt onderzoek gedaan naar de wetgeving rondom voogdij. Je hebt ontdekt dat als ik onbekwaam word verklaard, jullie twee mijn bezittingen zouden kunnen beheren.’
‘Mam, ik heb nog nooit—’ snikte Ashley.
‘Ik heb de zoekgeschiedenis, schat. En de sms-berichten tussen jullie twee.’ Ik hield een USB-stick omhoog. ‘Ongelooflijk wat digitaal forensisch onderzoek allemaal aan het licht kan brengen.’
‘Ik denk dat ik moet overgeven,’ mompelde Jake, terwijl hij op de bank plofte.
‘Maak je geen zorgen, schat,’ zei ik. ‘Het goede nieuws is dat je erfenis veilig is. Ik ben door drie artsen en een psychiater onderzocht. Ik ben officieel geestelijk gezond verklaard. Het slechte nieuws voor je moeder en oom… nou, daar begint de ellende.’
‘Wat bedoel je?’ vroeg Derek, met een doodsbange blik.
‘Ik heb besloten om een aantal bezittingen te kopen,’ zei ik, terwijl ik een glas water inschonk. ‘Om precies te zijn, uw schulden.’
“Onze schulden?”
“Derek, je motorlening, je autolening en je creditcards. Ashley, je Visa-creditcards die tot het maximum zijn gebruikt en je Mercedes-lening. Ik heb ze vanochtend allemaal van je schuldeisers overgekocht.”
‘Dat is… dat is goed, toch?’ vroeg Ashley verward. ‘Heb je ze afbetaald?’
‘O nee, lieverd. Ik heb ze niet als cadeaus betaald. Ik heb de schuld gekocht. Ik ben nu jouw schuldeiser.’
Ik pakte een document op. « Derek, je bent me iets verschuldigd. »
78,000∗∗,includingthepersonalloansyouneverrepaid.Ashley,youoweme∗∗78,000∗∗,includingthepersonalloansyouneverrepaid.Ashley,youoweme∗∗
89.000 .”
« Bijna negentigduizend dollar? » gilde Ashley.
‘En als uw nieuwe kredietverstrekker,’ vervolgde ik, ‘heb ik nieuwe voorwaarden ingevoerd. Vierentwintig procent rente, maandelijks samengevoegd. Het volledige bedrag moet binnen dertig dagen worden voldaan, anders start ik juridische incassoprocedures. Dat kan onder andere beslaglegging op uw bezittingen omvatten.’
« Dat kun je niet doen! » schreeuwde Derek. « Zoveel geld hebben we niet! »
‘Ik weet het,’ zei ik kalm. ‘Derek, jij hebt twaalfhonderd euro spaargeld. Ashley, jij hebt achthonderd. Ik heb mijn huiswerk gedaan.’
‘Mam, alsjeblieft!’ smeekte Ashley. ‘We doen alles! We werken voor je! We kunnen je financiën beheren!’
‘Mijn financiën beheren?’ Ik trok mijn wenkbrauw op. ‘De vrouw die haar creditcardrekening niet kan betalen, wil een miljoenenfonds beheren? Dat lijkt me onwaarschijnlijk.’
