Aan Kais,
Als je dit leest, dan ken je de waarheid al. Ze hebben je kracht nooit gezien, kind. Maar ik wel. Je gaf altijd meer dan je kreeg. Dat is jouw kracht. Dit land behoort niet toe aan de luidste. Het behoort toe aan degene die weet hoe hij het met liefde moet beantwoorden.
Ik huilde niet. Ik zat daar gewoon, onder de wijnranken, terwijl de schemering overging in de nacht. Voor het eerst in jaren voelde ik me geen bezoeker. Ik voelde me thuis.
Drie weken later straalde de tuin onder de papieren lantaarns. Er waren geen fotografen, geen ingestudeerde toespraken, alleen oude buren en trouwe medewerkers. Ik droeg een eenvoudige donkerblauwe jurk en de wijnrankbroche van mijn grootmoeder.
Opa hief zijn glas. « Op degene, » zei hij met vastberaden stem, « die zich herinnerde wat familie hoort te betekenen. Deze wijngaard behoort aan Kais. Niet vanwege haar naam, niet vanwege haar bloedverwantschap, maar omdat ze zich herinnerde wat het betekent om van dit land te houden. »
Mijn moeder, vader en broer, die ongevraagd waren gekomen, stonden als aan de grond genageld.
‘Dat kun je niet doen!’ blafte Jason.
‘Kijk maar,’ zei opa. De advocaat van de nalatenschap bevestigde het. Onherroepelijk.
Mijn moeder stormde naar buiten. Mijn vader en broer volgden, zwijgend.
Later pakte ik de microfoon. Mijn handen trilden niet. « Ik ben nooit opgevoed met het idee dat ik hier ooit zou staan, » zei ik. « En misschien is dat wel wat dit moment zo bijzonder maakt. Want niets hiervan is me zomaar in de schoot geworpen. Het is geplant. Het is gegroeid. » Ik hief mijn glas. « Op wortels die standhielden toen niets anders dat deed. »
Nadat iedereen vertrokken was, liep ik tussen de rijen druivenranken door, hun schaduwen lang in het maanlicht. Een nieuwe plaquette werd bevestigd aan een stenen sokkel naast de hoofdwijnstok. Er stond: Voor Carmen. Voor hen die bloeien nadat ze begraven zijn. De lucht was stil. Dit land was van mij, niet uit wraak, maar omdat ik het me herinnerde, het verzorgde en ervan hield toen niemand anders dat deed.
